Dzięki tym prawom można niejednokrotnie wykluczyć mężczyznę niesłusznie posądzonego o ojcostwo, ponieważ cechy te stwierdzone u dziecka a niestwierdzone u matki muszą się znaleźć we krwi prawdziwego ojca. Leży to w naturze grup krwi, że mężczyzna niesłusznie posądzany o ojcostwo nie zawsze może być wykluczony jako ojciec. Już choćby z tego powodu, że może posiadać te same cechy grupowe co ojciec dziecka. Dlatego odpowiedź przy wykluczeniu ojcostwa brzmi; dany mężczyzna może, względnie „nie może“ być ojcem danego dziecka, zaś wyraz „m o-ż e“ nie oznacza, że on ojcem być musi. Przeciętnie w 1/3 przypadków ze względów teoretycznych można wyłączyć mężczyznę niesłusznie posądzonego o ojcostwo. Można nawet obliczyć jak często kobiety pewnego środowiska oskarżają mężczyznę niesłusznie. Gdyby wszystkie kobiety oskarżały niesłusznie, moglibyśmy wykluczyć mężczyznę jako ojca w 35% oskarżeń. W moich badaniach w Polsce udało się wykluczyć w 7%. Oznacza to, że u nas w sprawach dochodzenia ojcostwa co 5-ta kobieta oskarża fałszywie. Wykluczanie jest trzykrotnie częstsze w miastach portowych, co się tłumaczy rozwiązłością życia w portach. W warunkach wiejskich łatwiej jest o stwierdzenie ojcostwa, niż w warunkach wielkomiejskich i miastach portowych.

Prawdopodobieństwo wykluczenia zależy od częstości występowania danej cechy. Czym cecha jest rzadsza, tym jest więcej charakterystyczna. Cecha B u Basków jest niezmiernie rzadka. Stwierdzenie u dziecka cechy B, której nie posiada matka, umożliwiłoby poszukiwanie ojcostwa, ponieważ tylko mały odsetek Basków zawiera B i tylko między nimi należałoby doszukiwać się prawdziwego ojca.

W pewnych przypadkach można również wykluczyć macierzyństwo. Badałem podobny przypadek w Rydze, gdzie chodziło o zamianę dzieci przy porodzie. Tragedia tam była tym większa, że jedno dziecko było niedorozwinięte. Analiza serologiczna wykazała rzeczywiście fakt zamiany i zmusiła do oddania odchowanego dziecka. Sąd Salomona mógł być w danym przypadku zastąpiony przez metodę mniej okrutną a znacznie pewniejszą.

Teraz przejdźmy do innej kategorii zjawisk, zależnych od niedawna, bo w roku 1939, odkrytej cechy Rh.

Wspomniałem już, że transfuzja krwi jest nieszkodliwa, ale warunkiem jest wstrzyknięcie krwi tej samej grupy albo krwi 0. Czasami jednak, choć rzadko, występują przy wielokrotnej transfuzji krwi tej samej grupy objawy ciężkiego wstrząsu. Krew wstrzyknięta zostaje rozpuszczona lub zlepiona, co zaczopowuje kanaliki nerkowe i wywołuje ciężkie, nieraz śmiertelne zaburzenia. Przypadki takie były znane dawno, jeden jednak, zbadany przez Levine‘a i Stettsona w Stanach Zjednoczonych zaważył na historii medycyny. Autorzy ci stwierdzili bowiem w surowicy pacjenta, który przy drugim wstrzyknięciu krwi uległ ciężkiemu wstrząsowi, przeciwciała, które mimo tej samej grupy krwi dawcy i biorcy zlepiały krew tego ostatniego. Dalsze badania wykazały, że 85% ludności białej tę cechę zawiera. Pacjent, który nie posiadał tej cechy, otrzymał krew zawierającą tę cechę i wytworzył przeciwko niej przeciwciała, które uwarunkowały wstrząs.

Następne odkrycie zostało wkrótce poczynione przez Landsteinera i jego drugiego ucznia Wienera. Wiadomo było, że małpy człekokształtne zawierają grupy krwi podobne do człowieka, których nie zawierają niższe gatunki małp. Pod względem grupowym małpy człekokształtne są bliższe człowiekowi, niż małpy niższe. Ażeby zbadać istotę tych różnic, autorzy ci uodporniali zwierzęta krwią małp Rhesus i otrzymali przeciwciała zlepiające krwinki małp. Okazało się jednak, że i krew ludzka często reagowała z surowicami otrzymanymi przez autorów. Cechę tę nazwano cechą Rh. Wszystkie małpy Rhesus zawierają tę cechę, gra ona zatem u małp rolę cechy gatunkowej. U człowieka przeciwnie: spotyka się ją tylko u pewnych ludzi. Badania porównawcze surowicy Levine‘a i surowicy Wienera wykazały, że charakteryzują one jedną i tę samą cechę, którą ze względu na jej obecność u małp Rhesus, nazwano cechą Rh. Rasa biała zawiera tę cechę w 85%, u 15% jest ona nieobecna. U ras kolorowych cecha ta występuje jeszcze częściej.