Medycyna i biologia

Czy zez jest uleczalny?

Opisane doświadczenia z zastosowaniem kinematografii do leczenia zeza zostały przeprowadzone w niektórych klinikach okulistycznych w Polsce, przy czym zostały uzupełnione przez wykonanie i zastosowanie do tego celu typowej kinematografii stereoskopowej. Wykonano mianowicie kilka krótko-metrażowych filmów stereoskopowych na zwykłej 16 mm taśmie filmowej. Technika wykonania tych filmów była następująca- Na obiektyw zwykłego aparatu do filmowania 16-mm-go nałożono pryzmatyczną nasadkę stereoskopową przy pomocy której, w czasie filmowania danego przedmiotu uzyskano na taśmie filmowej dwa jego obrazy. Obraz, utworzony przez prawą połowę obiektywu, przedstawiający przedmiot widziany cokolwiek z prawej strony, znajdował się na prawej połowie błony, obraz pochodzący z lewej połowy obiektywu i przedstawiający ten sam przedmiot widziany cokolwiek z lewej strony — na lewej połowie. Podczas wyświetlania tego filmu zwykłym projektorem, uzyskano na ekranie obok siebie dwa prawie identyczne obrazy filmowe tego samego przedmiotu. Oglądanie tych obrazów przez osobnika z normalnym widzeniem dwuocznym przy użyciu stereoskopu (który umożliwiał widzenie prawego obrazu prawym okiem, a lewego — lewym) dawało wrażenie przedmiotu plastycznego, z wyraźnym poczuciem głębi, powstawał typowy stereoskopowy obraz filmowy. Wrażenie, jakie otrzymuje patrzący na tego rodzaju film jest bardzo silne, poruszający się tramwaj zbliża się rzeczywiście do widza, przedmioty bliższe wyraźnie odcinają się na tle dalszych itp.

Urządzenie to zostało, jak wspomnieliśmy, zastosowane do leczenia zeza. Użyto w tym celu aparatury przedstawionej na rys. 4 Technika ćwiczeń jest w tym wypadku ta sama, co przy opisanej poprzednio metodzie kinematograficznej, w której używa się zwykłego filmu rozbitego na dwa zupełnie identyczne obrazy.

Obrazy filmowe stereoskopowe stosuje się w leczeniu zeza w końcowym okresie ćwiczeń ortoptycznych, kiedy dwuoczne widzenie już jest wykształcone, a chodzi o uzyskanie poczucia plastyki.

Należy podkreślić, że najbardziej skuteczna i najszybsza metoda leczenia zeza polega na jednoczesnym zastosowaniu metody operacyjnej z ćwiczeniami ortoptycznymi Uzyskuje się wówczas równoległe ustawienie oczu i prawidłowe dwuoczne widzenie w możliwie najkrótszym czasie.

Leczenie zeza jest zadaniem bardzo wdzięcznym dla lekarza i bardzo upragnionym przez pacjentów. Jeśli jednak chodzi o zastosowanie ćwiczeń ortoptycznych — sprawa ta nie jest jeszcze dostatecznie rozpowszechniona. W niektórych tylko krajach widzimy poważne usiłowania, zmierzające zarówno do kontynuowania badań naukowych nad tym zagadnieniem, jak i do praktycznego rozwiązania sprawy racjonalnego leczenia zeza. Na terenie Związku Radzieckiego zorganizowano w Moskwie specjalny Instytut Bezkrwawego Leczenia Zeza, służący obu tym celom. Oddziały Ortoptyczne przy klinikach ocznych istnieją również w Anglii.

U nas na razie możliwe jest tylko przeprowadzanie leczenia operacyjnego. Jeśli natomiast chodzi o całkowite bezkrwawe leczenie zeza lub o uzupełnienie leczenia operacyjnego, to sprawa ta na razie nie może być realizowana w szerszym zakresie. Ćwiczenia or toptyczne kinematograficzne znajdują się narazie w okresie prób i doświadczeń i będą mogły być przeprowadzane dla celów leczniczych po zorganizowaniu specjalnych przychodni czy instytutów ortoptycznych z lekarzami specjalistami i odpowiednio wyszkolonym personelem. Urządzenia służące do tego celu są bardzo kosztowne i tylko stopniowo będą realizowane.

W każdym razie, jeśli chodzi o wygląd zewnętrzny chorego, to z reguły jest możliwe u nas poprawienie tego wyglądu przez operacyjne równoległe ustawienie oczu. A to już jest bardzo dużo. Normalny wygląd zewnętrzny, nawet przy braku dwuocznego widzenia, usuwa konflikt zewnętrzny chorego, poprawia samopoczucie i zwiększa szanse życiowe.