Różne

Jedna z najdziwniejszych instytucji w Europie

Z akcją doszkalania łączą się także pracownie doświadczalne, do których należą: Pracownia Metalowa, Stolarska, Ceramiczna, Meblarska, Pracownia Mody oraz Pracownia Druku i Malowania na Tkaninach w Milanówku. We wszystkich tych ośrodkach prowadzone są prace eksperymentalne.

Odnośnie samego systemu pracy artystów, współdziałających z Biurem Nadzoru Estetyki Produkcji, zaznaczyć należy, iż popierane są szczególnie instytucje pracujące zespołowo, chociaż otrzymują również pomoc plastycy, działający samodzielnie.

Typowym przykładem takiego „kolektywu” artystycznego jest np. grupa wieśniaczek z okolic Białegostoku. tkająca piękne dywany o regionalnych wzorach pod artystycznym kierownictwem plastyczki Eleonory Plutyńskiej; tkaczki z Państwowych Zakładów Włókienniczych „Wanda“ w Krakowie, wyrabiające tkaniny wg. projektów pracującej na terenie fabryki pary plastyków, Haliny i Stefana Gałkowskich; grupa uczniów z Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych z Zakopanego, których szkoli profesor tego zakładu, artysta plastyk Antoni Kenar; czy wreszcie wieśniaczki ze Spółdzielni „Samopomoc Chłopska“ z Zakopanego, kierowane przez artystki, K. Szczepanowską i M. Bujakową.

Spoglądając na wyniki ich pracy, dojść można łatwo do przekonania, iż tego rodzaju „kole k-tywy artystyczne“ zwielokrotniają pracą wybitnych jednostek, oraz umożliwiają wyżycie się artystyczne uzdolnionych plastycznie pracow-n.ków.

Ten ostatni moment posiada również doniosłe znaczenie społeczne. „Podobnie bowiem, jak wyścig pracy powoduje również, między innymi, pogłębienie stosunku emocjonalnego i ambicjonalnego robotników do ich zespołów i warsztatów — tak i wielorakie formy przemysłu artystycznego (rozwijanego obecnie w naszym kraju) mają także za zadanie stworzenie odpowiednich warunków dla upowszechnienia wyżycia się artystycznego jednostek uzdolnionych, we wszystkich środowiskach społecznych“. Zdanie to stanowi jeden z punktów deklaracji ideowej BNEP.

Z powyższym wiąże się także akcja BNEP, zmierzająca do powiązania samorodnej twórczości wsi polskiej z przemysłem artystycznym.

Wpływ naszej sztuki ludowej na przemysł artystyczny nie polega na szkodliwym przenoszeniu „żywcem“ wzorów regionalnych na przedmioty codziennego użytku, pochodzące z pracowni artysty, rzemieślnika lub rękodzielnika, współpracującego z plastykiem. Jest on natomiast uwarunkowany podobieństwem zasad kompozycyjnych ze sztuką ludową, podobieństwem polegającym m. in. na wspólnym obu dziedzinom -wytwórczości uzależnieniu formy przedmiotów od ich celu, tworzywa, narzędzia i techniki wykonania.

Inną dziedziną pracy BNEP jest propaganda zasady „piękna na codzień dla wszystkich“ poprzez artykuły w dziennikach i pismach fachowych, oraz wystawy.

Te ostatnie pobudzają do pracy twórczej plastyków różnych środowisk, przez pokazanie najlepszych modeli w dziedzinie przemysłu artystycznego, a także są dla szerokich kół zwiedzających szkołą dobrego smaku. Poza wystawami krajowymi, eksponaty BNEP brały udział w wystawach w Moskwie (w ramach Miesiąca Wymiany Kulturalnej Polsko-Radzieckiej), w Paryżu, Waszyngtonie, Utica, w Brukseli, Amsterdamie i in., budząc żywe zainteresowanie zwiedzających. Spełniały one doniosłą funkcję: propagandy naszego dorobku kulturalnego w tej dziedzinie.

Z chwilą przeniesienia Biura Nadzoru Estetyki Produkcji (od stycznia 1949 r.) z Ministerstwa Kultury i Sztuki do Ministerstwa Przemysłu i Handlu — instytucja ta rozpoczęła nowy okres swej pracy. Z racji zupełnie nowych, korzystniejszych warunków rozwoju, zmiana ta stwarza konieczność rozszerzenia zasięgu celów i konieczność reorganizacji Biura.