Jeszcze w osiemnastym wieku uczony rosyjski Afanasij Kawierzniow w swej pracy o przemianach u zwierząt (1775 r.) uważa działanie środowiska zewnętrznego za podstawowy czynnik przemian organizmu. Główne przy tym znaczenie przypisuje on działaniu pożywienia, później temperatury, ukształtowania powierzchni ziemi itp.
Wielki rosyjski paleontolog, twórca paleontologii ewolucyjnej, W. Kowalewski (1842 — 1883) z nieustępliwą konsekwencją broni swoich materialistycznych zapatrywań na rolę środowiska zewnętrznego w przemianach zwierzęcych organizmów.
Ciekawe są wypowiedzi tyczące tego zagadnienia wybitnego darwinisty rosyjskiego Sjewiercowa (1866 — 1935), który twierdził, że „…jedynym źródłem filogenetycznych zmian, zachodzących w organizmach, są zmiany w otaczającym środowisku“.
Bojowy materialista I. Sjeczenow (1829 — 1905), który położył fundamenty pod rosyjską fizjologię i pierwszy w literaturze światowej głosił pogląd o łączności procesów cielesnych i psychicznych, wskazywał na to, że „organizm bez środowiska zewnętrznego, podtrzymującego jego istnienie, jest rzeczą niemożliwą; dlatego też do naukowego określenia organizmu winno wchodzić i środowisko, które na niego oddziaływuje“.
Zwięźle i przekonująco sformułował zasadę dziedziczenia przez organizmy cech nabytych znakomity fizjolog I. Pawłow (1849— 1936). Na IX Międzynarodowym Kongresie Fizjologów w 1913 roku oświadczył: „Możemy przyjąć, że niektóre z warunkowych, nowowytwarzających się refleksów z czasem, drogą dziedziczenia, zmieniają się na bezwarunkowe“.
Wielki biolog rosyjski K. Timiriazew (1843-1921), mówiąc o roli środowiska w przemianach organizmów roślinnych, również wskazywał na to, że w ostatecznym wyniku oddziaływanie warunków zewnętrznych stanowi jedyne możliwe źródło wytwarzania się nowych właściwości form i funkcji organizmu. Pisał on: „Nie ulega wątpliwości, że środowisko przemienia organizm. Również nie ulega wątpliwości, że dziedziczenie nagromadza te przemiany i czyni organizm bardziej złożonym“. — I dalej: „Fizjologia zaczyna już zdejmować zasłonę z tajemnicy wytwarzania form roślinnych, powoli uczy się ona sama kierować wytwarzaniem tych form“.
IWAN MICZURIN O DZIEDZICZENIU CECH NABYTYCH
Krytykując „margarynowych mędrców“, zaprzeczających oddziaływaniu środowiska zewnętrznego na proces tworzenia się form, wielki rosyjski przeobraziciel przyrody Iwan Miczurin (1855—1935) pisał: „Myśląc o takich uczonych ludziach, nie wiesz, czemu się bardziej dziwić: ich skrajnej krótkowzroczności, czy zupełnej ignorancji i brakowi jakiejkolwiek logiki w ich spojrzeniu na świat.
Przede wszystkim ciekawe byłoby wiedzieć, czy uważają oni, że wszystkie trzysta tysięcy różnych gatunków roślin powstało (poza działaniem środowiska) jedynie za pośrednictwem przekazywania cech swych przodków, drogą dziedziczenia. Przecież takie twierdzenie byłoby zupełnym absurdem. Nie można przecież, przypuszczać, że z pierwszych powstałych żywych organizmów roślinnych jedynie przez krzyżowe ich zapładnianie powstało na całej kuli ziemskiej w ciągu kilku dziesiątek milionów lat całe istniejące obecnie państwo roślinne bez współdziałania środowiska zewnętrznego, którego warunki w ciągu milionów wieków i tysiącleci tak często i silnie się zmieniały…“
Na innym miejscu wskazuje Miczurin na to, że twierdzenie o zmianie budowy gatunków i rodzajów bez działania czynników zewnętrznych uważa za absurd: wątpić o tym wpływie mogą tylko całkowici profani „w dziedzinie zupełnie podstawowych praw życia każdego żywego organizmu“.
Równie treściwie wypowiada się Miczurin w sprawie dziedziczenia cech nabytych: „…wszędzie widoczna jest ewolucja form organizmów żywych, mająca swą przyczynę w dziedziczeniu cech nabytych, tak rzucająca się w oczy, że bezwarunkowo uchyla wszelkie wątpliwości w tym kierunku“.
W zastosowaniu do praktyki sadowniczej wskazał Miczurin, że przy mnożeniu odmian powstałych z hybrydacji w młodym wieku, w czasie gdy jeszcze nie wytworzyły w sobie konserwatywności, stale napotykamy w danym gatunku zjawiska przemiany jego właściwości i nabywania zupełnie nowych cech na skutek działania czynników zewnętrznych.
Umiejętne zastosowanie oddalonej hybrydacji (wydającej organizmy o nie ustalonej jeszcze dziedziczności), umiejętny dobór indywiduów i umiejętnie kierowany wychów młodych roślin, powstałych z hybrydacji, były, jak wiadomo, podstawowymi metodami do wyprowadzenia przez Miczurina przeszło 300 pierwszorzędnych odmian drzew owocowych i jagód, przekazujących dziedzicznie nabyte cechy i właściwości, odpowiednio do jego woli i żądania.
KLASYCZNE PRACE ŁYSENKI
Najwybitniejszy biolog radziecki, Trofim Łysenko, rozwinął szerzej podstawowe jądro biologii materialistycznej — teorię o możliwości i konieczności dziedziczenia cech nabywanych przez organizm na skutek oddziaływania zmiennych warunków bytu w okresie jego rozwoju.
Łysenko pierwszy w historii biologii odsłonił naturę indywidualnego rozwoju organizmu roślinnego i rolę, jaką w formowaniu jego dziedziczności odgrywają warunki bytu.
Stworzona przez Łysenkę teoria stadialne-go rozwoju roślin stanowi jedno z ważniejszych wydarzeń w historii biologii XX wieku.
Ujęcie treści dziedziczności, jako „właściwości żywego ciała wymagania do swego życia, do swego rozwoju, ściśle określonych warunków i właściwości reagowania w pewien określony sposób na te czy inne warunki“, ustalenie konkretnych stadiów rozwoju rośliny, uwarunkowanych zmianą wymagań, jakie stawia warunkom życiowym rozwijający się organizm roślinny, stworzyły nowy rozdział nauki o życiu, wytyczyły jeszcze realniejsze drogi przekształcania przyrody i kształtowania pożądanych form organizmów zarówno roślinnych jak i zwierzęcych.