Technika

Telewizja kolorowa

W systemie pierwszym poszczególne barwy składowe przesyła się kolejno jedną po drugiej, wskutek czego dla przesłania całkowitego obrazu barwnego musimy stosować trzy razy większą częstotliwość zmian pola przy zachowaniu tej samej co i przy telewizji, jednobarwnej częstotliwości zmiany całego obrazu.

Rozwiązań praktycznych tego systemu jest kilka, najczęściej jednak stosowany jest system mechaniczno-optyczny. Polega on na tym, że barwny obraz analizujemy za pomocą normalnej lampy analizującej, przy czym na drodze pomiędzy nią, a nadawaną sceną umieszcza się koło wirujące, zaopatrzone w sektory: czerwony,

zielony i niebieski. W ten sposób w danej chwili na powierzchnię światłoczułą lampy pada strumień świetlny o jednej barwie, np. czerwonej. Tę składową obrazu wielobarwnego poddajemy normalnej analizie, po czym przesyłamy odpowiadający jej prąd do punktu odbiorczego.

W chwili następnej podobną procedurę powtarzamy dla kolejnej barwy. Silnik napędzający koło wirujące musi być bardzo starannie zsynchronizowany z biegiem strumienia analizującego, aby umożliwić bezbłędną analizę każdej z barw.

W odbiorniku stosuje się zupełnie podobne urządzenie. Lampa oscylograficzna jest taka sama, jak i przy telewizji czarno-białej, tzn. o ekranie świecącym biało. Przed obrazem umieszcza się również koło wirujące z barwnymi sektorami. Wirowanie koła w tym przypadku też musi być dokładnie uzgodnione z ruchem strumienia elektronów, by uniknąć zniekształceń obrazu. Wadą tego systemu jest konieczność stosowania urządzeń mechanicznych o dużej precyzji oraz konieczność synchronizowania na odległość wirujących mas mechanicznych. Nawet mała niedokładność w działaniu tych mechanizmów uniemożliwia uzyskanie kolorowego obrazu.

Drugi ze stosowanych systemów kolorowej telewizji jest systemem elektronowo-optycznym, unikającym urządzeń mechanicznych. Posługujemy się tu metodami wyłącznie elektrycznymi i optycznymi. W systemie tym trzy składowe barwy obrazu są nadawane jednocześnie. W tym celu stosuje się urządzenie optyczne, składające się z filtrów i soczewek, które rozdziela obraz na trzy podstawowe barwy. Poszczególne składowe są ogniskowane na oddzielnych powierzchniach światłoczułych trzech lamp analizujących. Analiza tych składowych obrazu odbywa się jednocześnie. Prądy tych składowych przesyła się równocześnie, stosując dla każdego z nich osobny kanał radiowy z odrębną częstotliwością nośną.

Istnieje jeszcze nieco inny sposób analizy obrazu stosowany przy przesyłaniu kolorowych filmów (rys. 2). Mianowicie przed lampą oscylograficzną o ekranie świecącym biało przesuwa się film kolorowy. Ostry strumień światła uzyskanego z lampy prześwietla kolejno wszystkie punkty danej klatki filmu. Przesuwanie się strumienia światła uzyskuje się drogą normalnego odchylenia strumienia elektronów. Uzyskany barwny strumień światła rozdziela się przy pomocy filtrów na barwy podstawowe i skupia się na trzech fotokomórkach, z których każda połączona jest z odrębnym kanałem radiowym.
W punkcie odbiorczym mamy 3 lampy oscylograficzne, każda o odpowiednim kolorze fluorescencji ekranu. Każda z tych lamp jest zasilana z odpowiedniego kanału. W ten sposób na ich ekranach otrzymujemy jednoczesne obrazy tej samej sceny, lecz o różnych barwach. Obrazy te poprzez urządzenie optyczne rzutujemy na wspólny ekran otrzymując w rezultacie jeden obraz wielobarwny.

Wadą tego systemu jest konieczność stosowania trzech niezależnych, lecz zupełnie identycznych urządzeń nadawczych, co zwiększa koszty urządzenia. Poszczególne kanały przenoszące barwy podstawowe obrazu różnią się jedynie między sobą fal<, nośną.

Z punktu widzenia technicznego wadą obu powyższych systemów jest zajmowanie trzy razy szerszego pasma częstotliwości, które w przypadku stosowania telewizji kolorowej 525-liniowej (przyjętej jako norma w niektórych krajach) wynosi około 15 megacykli na sekundę.